Czwartek, 23 marca 2017-Kartka z przeszłości- spotkanie badawcze o mjr. Marianie Bernaciaku -Orliku-
Uczennice ZSO nr 2 w Rykach wzorem ubiegłych lat starają się o mandat poselski na XXIII Sesję Sejmu Dzieci i Młodzieży. Temat obecnego zadania rekrutacyjnego brzmi: „Przestrzeń publiczna jako miejsce wolne od symboli propagujących systemy totalitarne. Lokalni bohaterowie w przestrzeni publicznej”. Wybranym przez gimnazjalistki bohaterem lokalnym godnym upamiętnienia jest major Marian Bernaciak pseudonim „Orlik”.
Dnia 17 marca 2017 roku zorganizowały plenerowe spotkanie badawcze pod hasłem „Kartka z przeszłości”, które pozwoliło zbadać wiedzę społeczności lokalnej o tym żołnierzu. Na zaproszenie do udziału w akcji odpowiedzieli: Dyrektor Samorządowej Administracji Szkół i Przedszkoli – Pani Hanna Jończyk, Dyrektor szkoły – Pani Hanna Majek oraz zastępca dyrektora szkoły - Pan Waldemar Głowienka, Przewodniczący Komisji Oświaty – Pan Ryszard Bieńczyk, członkowie Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Rykach, Dyrektor Centrum Kultury w Rykach – Pani Bogumiła Porowska wraz z pracownikami, Przedstawiciele Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rykach, Słuchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku, Pani Grażyna Chrzanowska, przedstawiciele Rady Pedagogicznej ZSO nr 2 w Rykach, młodzież, członkowie szkolnego koła regionalnego oraz mieszkańcy naszego miasta.
Badanie zaplanowano w dwóch formach. Pierwszą z nich była ankieta, zaś drugą „Kartka z przeszłości”, gdzie przybyli mogli napisać informacje na temat majora Mariana Bernaciaka. Uzyskane w ten sposób opinie pozwoliły sformułować wnioski, zaplanować i wdrożyć działania mające na celu przybliżenie społeczności lokalnej działalności tego bohatera lokalnego. Cieszy fakt, że uczestnicy spotkania podali bardzo wiele sugestii, jak upowszechnić wiedzę w Rykach i okolicy o Marianie Bernaciaku. Informacje te pozwolą zaplanować różne działania krótko- i długoterminowe. O szczegółach badania poinformowaliśmy władze miasta oraz Zarząd ŚZŻAK w Rykach. Miłym akcentem tego spotkania były prezenty, które uczennice otrzymały z rąk zaproszonych gości: Burmistrz Ryk Pan Jarosław Żaczek przekazał koszulki z logo „Orlika”, zaś Pani Bogumiła Porowska okolicznościowe książki o Marianie Bernaciaku. Gimnazjalistki wraz z opiekunkami tego projektu serdecznie dziękują wszystkim przybyłym za wsparcie udzielone temu przedsięwzięciu. O podjętych działaniach upowszechniających poinformujemy wkrótce.
Ankieta adresowana była do mieszkańców Ryk i okolic w różnym wieku. Została przeprowadzona dnia 17 marca 2017 roku na terenie miasta. Badaniem objęto 50 osób w wieku 15–75 lat. Respondenci reprezentowali różne zawody i grupy społeczne. Wśród nich byli: młodzież szkolna, dorośli, emeryci. Jej celem było zbadanie, jaką wiedzę posiadają mieszkańcy na temat życia i działalności majora Mariana Bernaciaka pseudonim „Orlik”. Uzyskane wyniki pozwolą podjąć działania zmierzające do upowszechnienia tego bohatera lokalnego w środowisku lokalnym w najbliższym czasie i w przyszłości. Ankieta zawierała 8 pytań: 6 pytań otwartych i 2 wyboru „tak” lub „nie”.
W pytaniu pierwszym należało podać pseudonim i stopień wojskowy Mariana Bernaciaka. 45 osób podało wszystkie dane poprawnie, zaś 5 osób dobrze wskazało pseudonim, a niewłaściwie stopień wojskowy. W pytaniu drugim wszyscy ankietowani poprawnie wskazali Zalesie jako miejsce urodzenia tego żołnierza.
Pytanie 3 sprawiło więcej problemów. Ankietowani musieli podać rok śmierci „Orlika” i miejsce, w którym znajduje się Jego grób. 40 osób poprawnie wskazało rok 1946 jako rok śmierci, jednak trudności pojawiły się przy określeniu Jego grobu. Wśród odpowiedzi znalazły się miejsca: Cmentarz Bródnowski w Warszawie, Piotrówek oraz symboliczny grób na ryckim cmentarzu.
Szczególnie młodzi respondenci nie potrafili podać w pytaniu czwartym, na czym polegała działalność tego żołnierza należącego do grona Żołnierzy Wyklętych. Wśród najczęstszych odpowiedzi pojawiała się informacja, że Marian Bernaciak prowadził działalność konspiracyjną w ramach AK, walczył z okupantem niemieckim i sowieckim o wolną Polskę, walczył przeciw sowietyzacji Polski po wojnie, sprzeciwianie się władzy komunistycznej po wojnie, po 1945 roku walczył o wolną i demokratyczną Polskę.
Pytanie 5 brzmiało: „W jaki sposób upamiętniono Mariana Bernaciaka w Rykach i okolicy?”. Niektórzy ankietowani wskazywali kilka miejsc. 46 osób wskazało rondo w Rykach Jego imienia, 32 osoby głaz pamiątkowy w Zalesiu, 12 osób krzyż i pomnik w Piotrówku, 5 osób tablicę pamiątkową w ryckim kościele.
Kolejne pytanie sprawdzało, czy informacje o tym lokalnym bohaterze są dobrze upowszechnione w Rykach. 16 osób wskazało odpowiedź „tak”, zaś 34 osoby odpowiedź „nie”. Natomiast w pytaniu 7 większość respondentów (44 osoby)wybrało odpowiedź „tak”, co dowodzi, że widzą potrzebę podjęcia nowych działań upamiętniających tego żołnierza w Rykach. 6 osób wybrało odpowiedź „nie”.
Ostatnie pytanie miało na celu zebranie propozycji i sugestii, w jaki sposób należałoby upamiętnić w Rykach „Orlika”. Padło wiele propozycji, a niektórzy ankietowani podawali ich wiele, np.:
• Apele w szkołach – 19,
• Film lub audycja tematyczna – 8,
• Publikacje, już dostępne i nowe – 8,
• Nazwa ulicy – 2,
• Szkoła Jego imienia – 1,
• Spotkania dla młodzieży z kombatantami – 10,
• Pomnik – 2,
• Akcja edukacyjna w szkołach – 5,
• Gra miejska – 12,
• Koncert okolicznościowy – 5,
• Uroczystości w rocznicę śmierci – 4,
• Msze Święte w intencji Ojczyzny i Żołnierzy Wyklętych 1 marca – 10,
• Współpraca z twórcami filmu „Szare wilki” – 1,
• Nazwa parku miejskiego – 1,
• Izba pamięci – 15,
• Tablica pamiątkowa na budynku w Rykach – 6,
• Foldery i publikacje upowszechniane podczas innych miejskich festynów – 5,
• Kontynuacja biegu i marszu nordic walking w Zalesiu – 10,
• Upowszechnienie wiadomości w internecie w formie interaktywnych gier, malowanek, puzzli, filmów – 8,
• Festyn tematyczny – 2,
• Pokaz rekonstrukcyjny z życia „Orlika” – 4,
• Galeria „pod chmurką” zawierająca zdjęcia i różne dokumenty – 8,
• Brak odpowiedzi, nie wiem – 11.
1. Mieszkańcy Ryk znają tylko ogólne informacje o Marianie Bernaciaku „Orliku” (imię, nazwisko, pseudonim, miejsce urodzenia, datę śmierci, rondo jako forma upamiętnienia).
2. Trudność sprawia określenie miejsca Jego pochówku, szczegółowa działalność.
3. Zdecydowana większość ankietowanych widzi potrzebę podjęcia działań przybliżających sylwetkę tego bohatera.
4. Osoby starsze posiadają szerszą wiedzę, co udowodniła kolejna forma badania „Kartka z przeszłości”. Wypowiedzi osób starszych były obszerniejsze, dokładniejsze, natomiast młodzi ludzie pisali 2-4 zdania.
5. Cieszy fakt, że pojawiało się wiele sugestii, jak upowszechnić wiedzę w Rykach i okolicy o Marianie Bernaciaku. Informacje te pozwolą zaplanować różne działania krótko- i długoterminowe.
Galeria zdjęć